Η συστημική ψυχοθεραπεία είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που δίνει έμφαση όχι μόνο στο μεμονωμένο άτομο, αλλά και στο σύστημα των σχέσεων στο οποίο κανείς ανήκει. Ο καθένας από μας, δηλαδή, αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συστήματος, με πρώτο και κύριο την οικογένεια αλλά και το σχολείο, το εργασιακό περιβάλλον ή την κοινωνία. Άρα, σύμφωνα με την συγκεκριμένη προσέγγιση, είναι αδύνατη η κατανόηση και η αλλαγή της συμπεριφοράς ενός ατόμου, χωρίς να λάβουμε υπόψη τη θέση και το ρόλο του στα συστήματα στα οποία ανήκει. Επίσης στη συστημική ψυχοθεραπεία δεν μας ενδιαφέρει μόνο το γιατί μας συμβαίνει κάτι, αλλά κυρίως το πώς μπορούμε να το διαχειριστούμε όσο γίνεται καλύτερα στο παρόν και το μέλλον.
Η ψυχοθεραπεία με βάση τη συστημική προσέγγιση μπορεί να είναι ...
Στην ατομική ψυχοθεραπεία, είναι παρόντες μόνο το άτομο που προσέρχεται για θεραπεία και ο θεραπευτής. Στην θεραπεία ζεύγους μετέχουν στις συναντήσεις (συνεδρίες) και τα δύο μέλη του ζευγαριού, ενώ στην οικογενειακή μπορεί να συμμετέχει και ολόκληρη η οικογένεια. Το ποιά σύνθεση θα προτιμηθεί, εξαρτάται από την κάθε περίπτωση και είναι κάτι που συζητείται και συναποφασίζεται από τον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο. Εξάλλου, δεν είναι απαραίτητο ότι οι συνεδρίες που ξεκίνησαν με μια συγκεκριμένη μορφή, θα συνεχιστούν αναγκαστικά με την ίδια σύνθεση. Αυτό καθορίζεται από την πορεία των συναντήσεων (π.χ. μια οικογένεια έρχεται με αρχικό αίτημα να αντιμετωπιστούν οι καυγάδες των γονιών με τον έφηβο γιο τους. Έτσι στην πρώτη συνάντηση καλούνται όλα τα μέλη της οικογένειας. Κατά τη διάρκεια αυτής της πρώτης συνεδρίας όμως διαφαίνεται ότι οι εντάσεις στην οικογένεια ξεκινούν από τη διαφωνία που υπάρχει μεταξύ των γονιών ως προς τον τρόπο διαπαιδαγώγησης του παιδιού τους. Επομένως στη συνέχεια ορίζονται κάποιες συναντήσεις μόνο με τους γονείς).
Τέλος, ο συνολικός αριθμός των συνεδριών επίσης εξαρτάται από την κάθε περίπτωση. Έτσι, μπορεί κάποιος σε λίγες μόνο συναντήσεις να πάρει τη βοήθεια που χρειάζεται ή μπορεί οι συνεδρίες να κρατήσουν αρκετούς μήνες. Η συχνότητα των συναντήσεων συνήθως κυμαίνεται από μία φορά την εβδομάδα έως μία φορά τον μήνα και η διάρκεια της κάθε συνάντησης είναι μία ώρα.