Έχω κατάθλιψη; Η μάστιγα του 21ου αιώνα.

            Όλοι οι άνθρωποι πολλές φορές στη ζωή μας βιώνουμε αρνητικά συναισθήματα. Αισθανόμαστε απογοήτευση για μία αποτυχία μας, θλίψη για έναν χωρισμό ή μια απώλεια. Συναισθήματα φυσιολογικά αλλά και πολύτιμα, αφού συμβάλλουν στην αυτογνωσία, μας σκληραγωγούν και μας κινητοποιούν να βελτιώνουμε συνεχώς τον εαυτό μας. Τι γίνεται όμως όταν η θλίψη αντί να μειώνεται με το πέρασμα του χρόνου γίνεται πιο έντονη και επηρεάζει τη λειτουργικότητά μας; Δημιουργεί δηλαδή προβλήματα στη δουλειά, στην κοινωνική ή στην προσωπική μας ζωή; Τότε είναι πιθανό να υπάρχει κατάθλιψη.

            Η κατάθλιψη είναι η πιο συχνή ψυχική νόσος. 1 στους 6 ανθρώπους παγκοσμίως θα την εμφανίσει σε κάποια στιγμή της ζωής του. Τα συμπτώματα δεν είναι όμως τα ίδια σε όλους τους ανθρώπους. Συνήθως περιλαμβάνουν ορισμένα απο τα παρακάτω: καταθλιπτική («πεσμένη») διάθεση σχεδόν κάθε μέρα και κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, απώλεια του ενδιαφέροντος ή μείωση της ευχαρίστησης από δραστηριότητες που ήταν ευχάριστες στο παρελθόν, μείωση ή αύξηση της όρεξης για φαγητό με αποτέλεσμα τη μείωση ή αύξηση του βάρους, δυσκολία στον ύπνο που μπορεί να πάρει τη μορφή της αϋπνίας ή υπερυπνίας σχεδόν καθημερινά, ψυχοκινητική ανησυχία ή ψυχοκινητική επιβράδυνση, εύκολη κόπωση ή απώλεια της ενεργητικότητας, αίσθημα ματαιότητας ή υπερβολικής ή αδικαιολόγητης ενοχής, αυτομομφής και αναξιότητας, δυσκολία στη συγκέντρωση, στη σκέψη και στη λήψη αποφάσεων, επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου, ιδέες ή απόπειρες αυτοκτονίας. Σε άλλους πάλι ανθρώπους μπορεί να εκδηλώνεται με πόνους (π.χ. πονοκεφάλους, πόνους στο στομάχι, στους μυς ή στις αρθρώσεις) για τους οποίους δεν υπάρχει κάποια σωματική αιτία.

            Η κατάθλιψη είναι μια νόσος πολυπαραγοντική, η αιτιολογία της δηλαδή φαίνεται να σχετίζεται με έναν συνδυασμό παραγόντων, που συμβάλλουν σε διαφορετικό βαθμό κάθε φορά στην εμφάνισή της. Οι παράγοντες αυτοί είναι γενετικοί (κληρονομικότητα), βιολογικοί (συγκεκριμένοι νευροδιαβιβαστές, ουσίες δηλαδή με τις οποίες επικοινωνούν μεταξύ τους τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου) αλλά και ψυχολογικοί - ψυχοκοινωνικοί (τύπος προσωπικότητας, ψυχοπιεστικά και στρεσογόνα γεγονότα ζωής). Ακόμη και η πολλή τηλεόραση φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες!

            Παρόλο που πρόκειται για μία σοβαρή ασθένεια, η κατάθλιψη είναι μια νόσος που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων. Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπισή της είναι η επίσκεψη σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας (ψυχολόγο ή ψυχίατρο). Ο πιο συνηθισμένος τρόπος θεραπείας είναι ο συνδυασμός ψυχοθεραπείας και φαρμακοθεραπείας, καθώς έχει αποδειχθεί αποτελεσματικός όχι μόνο για την εξάλειψη των συμπτωμάτων, αλλά και για την προστασία του ατόμου από την επανεμφάνισή τους. Η εκάστοτε παρέμβαση βέβαια προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε ανθρώπου.

            Χρειάζεται όλοι μας να συνειδητοποιήσουμε ότι εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, από όλα τα κοινωνικο-οικονομικά στρώματα έχουν έρθει αντιμέτωποι με τη νόσο αυτή και μάλιστα πολλοί από αυτούς είναι διακεκριμένοι στον τομέα τους. Γι’ αυτό λοιπόν χρειάζεται να απενοχοποιήσουμε την κατάθλιψη και να ξεφύγουμε από την παγίδα των στερεοτύπων και του στίγματος που περιβάλλει γενικά τις ψυχικές νόσους. Μπορούμε να την νικήσουμε, αρκεί να ενημερωθούμε και να αναζητήσουμε βοήθεια όσο το δυνατόν πιο έγκαιρα.